22 grudnia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Ofiar Przestępstw. Bezpośrednio z nim związany jest, obchodzony w Polsce Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem, w ramach którego każdy zainteresowany może m.in. uzyskać bezpłatną poradę w trakcie dyżurów pełnionych w sądach, prokuraturach, komendach policji, siedzibach prawniczych samorządów zawodowych czy organizacji pozarządowych w całym kraju. informacji udzielają nie tylko prokuratorzy, adwokaci, radcowie prawni, notariusze, aplikanci adwokaccy, radcowscy i notarialni, kuratorzy sądowi i komornicy, także psycholodzy, lekarze, pracownicy pomocy społecznej, ale również funkcjonariusze Policji.
Ofiarą w rozumieniu Polskiej Karty Praw Ofiary jest każda osoba fizyczna, której dobro prawem chronione zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo, a także jej najbliżsi. Ofiara ma prawo do:
- pomocy,
- godności, szacunku i współczucia,
- wolności od wtórnej wiktymizacji,
- dostępu do wymiaru sprawiedliwości,
- mediacji i pojednania ze sprawcą,
- do restytucji i kompensacj,
- do bezpieczeństwa osobistego, a obowiązkiem Policji i prokuratury jest jej to bezpieczeństwo zapewnić
- domagania się zastrzeżenia danych dotyczących jej miejsca zamieszkania do wyłącznej wiadomości prokuratora lub sądu,
- do zachowania anonimowości w sprawozdaniach prasowych, telewizyjnych, w internecie i w innych mediach, dotyczących jej sprawy,
- do uzyskania fachowej pomocy: psychologicznej, medycznej, materialnej i prawnej od momentu zgłoszenia naruszenia lub groźby naruszenia dobra prawem chronionego. Oznacza to m.in. prawo do wsparcia psychicznego, prawo do fachowej pomocy psychologicznej i prawnej od momentu zawiadomienia o przestępstwie
Nie można przerzucać odpowiedzialności za przestępstwo ze sprawcy na ofiarę. Nie można usprawiedliwiać przestępstwa tradycją, kulturą, stereotypami minimalizującymi winę sprawcy,
Właściwe organy państwowe są zobowiązane do przyjęcia każdego zawiadomienia o przestępstwie zgłoszonego przez ofiarę i podjęcia odpowiedniej interwencji. Dotyczy to również sytuacji gdy zagrożenie pochodzi od osoby dla ofiary bliskiej lub gdy ofiarą jest dziecko.
Właściwe organy państwowe są zobowiązane do przyjęcia każdego zawiadomienia zgłoszonego przez osobę trzecią i podjęcia odpowiedniej interwencji.
Ofiary przestępstw o podłożu seksualnym powinny być przesłuchiwane przez funkcjonariuszy Policji tej samej płci, a gdy ofiarą jest dziecko przesłuchanie powinno odbywać się w obecności psychologa lub osoby, którą dziecko darzy zaufaniem.
Ofiara nie powinna być narażona na dodatkowe dolegliwości wynikające z konieczności kontaktu ze sprawcą czynu niedozwolonego. W sądach powinny istnieć odrębne pomieszczenia dla ofiar przestępstw, by nie były one narażone przed rozprawą na kontakt z oskarżonym, jego bliskimi i znajomymi.
